Φάκελος 21ος αιώνας
Media εφιάλτες...Ξύπνησα από το θόρυβο ενός χάιτεκ ξυπνητηριού. Ένα μίγμα τροπικών πουλιών
και γέλιου μικρού παιδιού πλημμύρησε το δωμάτιο. Βγήκα στη γυάλινη πρασιά
που την έλουζε το μπλε νέον του εφιάλτη. Το φως της μέρας το έβλεπα όλο και
πιο σπάνια. Ανοιξα το καινούριο οπτικό ραδιόφωνο. Εδώ και μια δεκαετία, μια
νέα μπάντα είχε σκάσει μύτη πέρα από τα FM και τα μεσαία και έδωσε λύση στο
ερτζιανό traffic jam. Εκατοντάδες σταθμοί απόλυτης εξειδίκευσης. Σταθμός
για gay, για επαναστατημένους οικολόγους, για λάτρεις της προπολεμικής
τζαζ, για φρικαρισμένες νοικοκυρές...
Πού βρέθηκαν τόσες φυλές σ? αυτήν την πόλη ουδείς ποτέ αντιλήφθηκε. Αναψα
το Video Wall και έκανα ταυτόχρονο ζάπινγκ στα 80 τοπικά κανάλια. Στο γυαλί
υψηλής ευκρίνειας, μόνοι ήταν αυτή την εποχή οι προφήτες. Στα παλιά χρόνια
της συμβατικής τηλεόρασης, αν είχες κάποιο βάσανο επιβίωσης, το έλεγες απλά
σε κάποιον πετυχημένο παρουσιαστή. Τώρα η οδός είναι περισσότερο σύνθετη.
Τους παρουσιαστές έχουν υποκαταστήσει προφήτες διάφορων θεωριών και
αιρέσεων που ευαγγελίζονται τη σωτηρία, το τέλος του κόσμου, την επίγεια
ευτυχία. Στα παλιά χρόνια αρκούσε μια Σεμίνα ή ένας Χαρδαβέλας για λίγη
ψυχική στήριξη. Σήμερα είσαι υποχρεωμένος να συρθείς με τα γόνατα στα
γιγαντιαία στούντιο, να χλευαστείς από το διψασμένο τηλεοπτικό κοινό, που
κάθεται κυκλικά σε σκηνικά που θυμίζουν αρχαία Ρώμη και μετά ο προφήτης να
σου δώσει δημόσια συγχώρεση. Κάθε μέρα οι ένοχες ψυχές σχηματίζουν ουρές
έξω από τα τηλεοπτικά πλατό για λίγη δημόσια εξιλέωση από τις αμαρτίες.
Το μάτι μου σταμάτησε στην άκρη του Video Wall, στο λεγόμενο watch TV, όπου
ζευγάρια κάθε είδους κάνουν έρωτα στο σπίτι τους και μια μεταμοντέρνα
δόκτωρ Ρουθ καλεί το κοινό να συμμετέχει. Αυτή την ώρα μια κυρία γύρω στα
σαράντα θώπευε ένα κολοσιαίο λυκόσκυλο και ο σύντροφός της δεμένος στα
τέσσερα στην άκρη του κρεββατιού, παρακολουθούσε ευυχισμένος.
Σοκ δεν υπάρχουν πια στους χρήστες των media γιατί η εξοικίωση με τη χρήση
τους κάνει τα πάντα να μοιάζουν φυσικά. Την Κυριακή θα ψηφίσουμε στην
τηλεόραση για τον καινούριο δήμαρχο της πόλης. Επί τρεις μέρες παρήλασαν
όλοι οι μνηστήρες κατά μόνας ή ομαδικά, επιδιεκνύοντας όλα τους τα
προσόντα. Από τη συλλογή των αποξηραμένων πεταλούδων ενός φυσιοδίφη έως τα
υπέροχα στήθη μιας πρώην χορεύτριας των peep show. O καθένας θα ψηφίσει
ανάλογα με τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του. Εγώ γουστάρψ πολύ έναν τύπο που
λέει πως θα καθιερώσει τα μεταμεσονύχτια rave στο Λευκό Πύργο. H ψηφοφορία
θα γίνει απ? το τηλέφωνο μέσω εός πανδημοτικού δικτύου καναλιών και θα
έχεις τη δυνατότητα να εξηγείς γιατί ψηφίζεις τον καθένα.
Βαριέμαι την ηλεκτρονική δημοκρατία. Νοιώθω ένα μούδιασμα στον εγκέφαλο.
Λέω να πάω σινεμά. Στο καινούριο εμπορικό κέντρο της Καλαμαριάς άνοιξε
φέτος ένα τρελλό multi συγκρότημα κινηματογράφων με εννιά αίθουσες. Είναι
όλες εξοπλισμένες με virtual reality πολυθρόνες. Παίζει ένα φιλμ με τον
Κιάνου Ριβς που κοντεύει τα 60 και δεν λέει να τα παρατήσει. Μπαίνω μέσα,
βάζω την ειδική μάσκα και νιώθω την ανάσα του Κιάνου κοντά στο πρόσωπό μου.
Δίπλα ακριβώς παίζει το καινούριο φιλμ της Σάρον Στόουν που χάρη σε κάτι
προχωρημένα πειράματα κρυονικής παρέμεινε φρέσκια και σέξυ, όπως τον
προηγούμενο αιώνα. Τα βογγητά των θεατών ακούγονται μέχρι τη δική μας
αίθουσα.
Βγαίνω έξω κι έχει νυχτώσει για τα καλά. Οδηγώ στο κέντρο που ερημώνει
ακριβώς στις εννιά. Οι τεράστιες γιγαντοοθόνες του δήμου ενημερώνουν για το
ποιές περιοχές είναι επικίνδυνες τη νύχτα, που λυμαίνονται συμμορίες τους
δρόμους, τι να αποφύγουμε και σε ποιες γειτονιές κινδυνεύεις να
συγκρουστείς με ιδιωτικούς στρατούς που φυλάνε του κροίσους.
Φρικάρω και μπαίνω στο αυτοκίνητο. Στο φανάρι, ένα φάσιον φρικ μου ζητάει
χάπια οργασμών. Κλείνω τα μάτια και φοράω τη μάσκα ύπνου. Επιλέγω όνειρο
στον υπολογιστή και σβήνω τα φώτα. Το όνειρο αρχίζει με μια παρέα που
διηγείται ανέκδοτα. Παλιές ιστορίες...
Γιώργος Τούλας
1 Νοεμβρίου 2020...
... Ώρα 10. Το ραντεβού είχε γι? απόψε κανονιστεί στα χαλάσματα της
Τσιμισκή. Το ραδιόφωνο για ένα ακόμη βράδυ προειδοποιούσε τους αθώους σαν
κι εμένα για τις φασαρίες που θα έκαναν οι καταληψίες του πύργου του OTE.
Συμμορίες λέει θα ξεχύνονταν στη λεωφόρο Στρατού και βέβαια στη Βασιλίσσης
Όλγας.
Πάει καιρός που σ? αυτή την πόλη όλοι ζητούν κάτι. Σπίτια για να μείνουν,
δουλειές για να κάνουν, κλαμπς για να διασκεδάσουν.
O ραδιοταξιτζής με παρέλαβε από τη μεγάλη τζαμωτή είσοδο της πολυκατοικίας
μου στην Καλαμαριά. ?Ηταν μάγκας και ήξερε να αποφεύγει τις κακοτοπιές.
Έτσι τραβήξαμε για τη μεγάλη υπόγεια σήραγγα που οδηγούσε κατευθείαν στην
καρδιά της πόλης. Σειρές τα εστιατόρια. Το πρώτο κατάστημα της Μακ
Ντόναλντς είναι κολλημένο στα στέκια των πιο εξτρέμ χορτοφάγων. Σειρές και
τα μπαρς. Πολύχρωμοι χυμοί πηγαινοέρχονται στους πάγκους πλάι στα
πατροπαράδοτα αλκοολούχα. O κόσμος πίνει και δείχνει να περνάει καλά.
Βγαίνοντας από τη σήραγγα πέσαμε πάνω στην Ελένη που με περίμενε με μακρύ
παλτό και πέδιλο τελευταίας γιαπωνέζικης μόδας. O ταξιτζής την έκοψε από
πάνω μέχρι κάτω και την απέρριψε. Ήταν παλαιών αρχών. της μίνι φούστας και
της γόβας στιλέτο. Στο ραδιοφωνάκι του έπιασε το τελευταίο σίνγκλ του
Λευτέρη Πανταζή ?μαζί στον Αρη για διακοπές καϊνάρι? την ώρα που η κοπέλα
από το ραδιοταξί Μακεδονία ζητούσε εξυπηρέτηση για το δυτικό αερολιμένα.
Τραβήξαμε και μείς στα δυτικά. Εκεί που χτυπά η καρδιά της
Θεσσαλονικιώτικης νύχτας.
Οι μουσικές του dj Taki μπερδεύονταν με τις μουσικές του dj Laki εφιαλτικά.
Διαλέξαμε το Maki και αφού περάσαμε από τον ανιχνευτή μετάλλων μπήκαμε στο
κλαμπ. Κόλαση. Της τρελλής. O κόσμος χόρευε με τα χέρια ψηλά κολλημένος
στους μπλε φοσφωρούχους τοίχους. Ήταν μάλλον όλοι τους πίτα από τη νέα τάση
ποτών που ανακάτευε παντός είδους άσπρα. Ασπρο και μπλε. H Ελένη άρχισε να
βαριέται...
Αποφασίσαμε να πάμε με τα πόδια στο διατηρητέο της EKO που επιχειρηματίας
της νύχτας είχε την ιδέα να μετατρέψει σε 24hours shopping center.
Στο δρόμο γιγαντοοθόνες μας πληροφορούσαν για τα προγράμματα κάποιου
καλωδιακού καναλιού. Ένας ρεπόρτερ αποκάλυπτε το κύκλωμα των αιρέσεων στην
Ελλάδα και ο Τράγκας είχε για δέκατη βραδιά την τραβεστί Ελπινίκη...
Στην EKO, παρόλο που κόντευε δύο, δούλευαν όλα κανονικά. Μια τσιριχτή φωνή
ενημέρωνε για τις απίστευτες ευκαιρίες:?το πολυμίξερ από 20.000, τώρα για
μισή ώρα μόνο, 10.100?...?Η πολυσκούπα για 25? μόνο 5.500?. Κόσμος έτρεχε
πανικόβλητος με τα καλάθια πίτα στα πολυμηχανήματα. H Ελένη αφού αγόρασε
την πολυσυσκευή για μακιγιάζ μόνο 3.800 αποφάσισε να διασκεδάσει λιγάκι.
Μπήκαμε σ? ένα TV Games και κατευθυνθήκαμε στο βάθος, στο τμήμα της Virtual
Reality. Πριν βάλει το γάντι και τη μάσκα, την ρώτησα ποιο πρόγραμμα
διάλεξε. ?Ξημέρωμα στην Ανω Πόλη ?95?, είπε και χάθηκε.
Μόνος τώρα σκέφτομαι την εικόνα. Τη θέα από εκεί ψηλά. Φωτοχημικό νέφος,
μποτιλιάρισμα στην Τσιμισκή, έργα φυσικού αερίου στη λεωφόρο Νίκης,
πρασινοκόκκινος Θερμαϊκός. Μόνος τώρα σκέφτομαι την ειδυλλιακή της
ξενάγηση...
Εύη Καρκίτη
8 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ TOY 21ου ΑΙΩΝΑ....
Γιάννης Βαλαβάνης, Dj
H Θεσσαλονίκη είναι σίγουρα ζωντανή. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στη θάλασσα,
που ανοίγει τον ορίζοντα βοηθώντας την πόλη να μην πνιγεί στο τσιμέντο,
αλλά οφείλεται κυρίως στη διάθεση των ανθρώπων.
Δε νομίζω ότι μπορεί κανείς να πνιγεί από πλήξη στη Θεσσαλονίκη. Ως τώρα
μπορεί να μη δίνει τις ίδιες δυναότητες επαγγελματικής ή πολιτιστικής
ανάπτυξης με την Αθήνα, αλλά νομίζω πως σύντομα ακόμα κι αυτό θα διορθωθεί.
H νύχτα της βελτιώνεται χρόνο με το χρόνο. Ανοίγουν καινούρια κλαμπς που
δίνουν επιτέλους έμφαση στη μουσική και τον ήχο και αυτό ανεβάζει την
ποιότητα. Μ? αρέσουν οι άνθρωποι που γυρνούν μέσα σ? αυτά. Ασχολούνται με
τη μόδα, τον Τύπο, είναι μέσα στα πράγματα. Πιστεύω στην πόλη και την
ενέργειά της.
Ηλίας Ζάικος, μουσικός
Κανένας δεν μπορεί να μιλήσει με βεβαιότητα για το μέλλον.Ό,τι πει κινείται
στη σφαίρα της φαντασίας ή της εικασίας. Οι άνθρωποι που ζουν στη
Θεσσαλονίκη δεν καταλαβαίνουν τις αλλαγές όπως εμείς δεν αντιλαμβανόμαστε
τις αλλαγές που φέρνει ο χρόνος στα πρόσωπα των ανθρώπων που ζούμε μαζί.
H αλήθεια είναι πάντως πως δεν βλέπω τη Θεσσαλονίκη στον 21ο αιώνα πολύ
διαφορετική εκτός κι αν υπάρξουν κοσμοϊστορικά γεγονότα. Αυτή την εποχή
περπατώ στους δρόμους και διαπιστώνω κάποιες αλλαγές προς το καλύτερο. Τα
παλιά κτίρια συντηρούνται, δημιουργούνται χώροι για εκδηλώσεις και μακάρι
οι αλλαγές αυτές να συνεχιστούν. Όσον αφορά τη μουσική, βλέπω ότι το μπλουζ
έχει μέλλον. Αν αυτό σβήσει σημαίνει πως οι άνθρωποι έχουν πάψει να
νοιάζονται για τον άλλο.
Στο ζήτημα των ευκαιριών για νέους μουσικούς υπάρχει μια αντίφαση. Ενώ
γεννιούνται νέοι χώροι, πολλές μπάντες παραπονιούνται που μένουν στο
περιθώριο. Και γι? αυτό φταίνε και οι δύο πλευρές. Και εκείνοι που
διευθύνουν τους χώρους, και οι μουσικοί που πρέπει να θέσουν εαυτόν στην
υπηρεσία της μουσικής και να μην είναι απλώς χειριστές της.
Αντώνης Κανάκης, Dj & άνθρωπος της τηλεόρασης
Από τη στιγμή που η Αθήνα είναι μια πόλη που δεν μπορεί πλέον να
κατοικηθεί, που πρέπει να κλείσει και να ανακαινιστεί, το μέλλον βρίσκεται
στη Θεσσαλονίκη. Και είναι ένα μέλλον υπέροχο, αρκεί να διδαχτεί από τα
λάθη των προηγούμενων και να μην τα επαναλάβει.
Οι άνθρωποί της παραμένουν άνθρωποι. Είναι ωραίοι, φυσικοί και στιλάτοι.
Δεν τους κατάπιε η τρέλλα της μεγαλούπολης. Αν και θά? θελα να τρελλαθούμε
περισσότερο, να τρελλαθούμε εντελώς μέσα από το χώρο της διασκέδασης που
συνεχώς αναπτύσσεται. Είναι ωραίο να ζεις και να δουλεύεις στη Θεσσαλονίκη.
Αυτό δεν το αλλάζω με τίποτε.
Βασίλης Καρκατσέλης, φωτογράφος
H Θεσσαλονίκη θα παραμείνει συμπρωτεύουσα, ακροβατώντας ανάμεσα στην πάση
θυσία αντιγραφή του πρωτευουσιάνικου μικροαστισμού - το κακόγουστο
εννοείται - και την αυθεντική, προσωπική και ως εκ τούτου μοναχική
δημιουργία. Όσο για τη φωτογραφία, αυτή στον επόμενο αιώνα επιτέλους,
απελευθερώνεται από την προσκόληση στην αλήθεια, ό,τι θα βλέπουμε από το
μέσο αυτό δεν θα έχει καμία υποχρέωση να υπήρξε. Όπως η εμφάνιση της
φωτογραφίας, απελευθέρωσε τη ζωγραφική από την παράσταση και της χάρισε την
απόλυτη ελευθερία, έτσι και η ηλεκτρονική, ψηφιακή εικόνα, θα οδηγήσει τη
φωτογραφία, από τους βάλτους της ?εφαρμοσμένης?, στους ανοιχτούς ορίζοντες
και τις εύφορες πεδιάδες της ίδιας της τέχνης.
Βιβή Κατσάνου, ιδιοκτήτρια καταστήματος ρούχων second hand
Μέσα από τα ηλεκτρονικά γυαλιά μου τον είδα να έρχεται. Φορούσε το μαύρο
φράκο του, ημίψηλο στο κουρεμένο κεφάλι του και, όπως πάντα, μπλου τζιν
1501 (από λεπτές μεταλλικές ίνες). Τα παπούτσια του ήταν ό,τι τελευταίο
κυκλοφόρησε: εντομοαπωθητική σόλα, τόκα μαγνήτης και έτσι όπως έσβηναν πάνω
από τον αστράγαλο μου θύμισαν τις μπότες που φορούσαν οι πολεμιστές του
μεσαίωνα. Ένιωθα να τρέμω μέσα στο μπαρόκ φουρό. H καρδιά μου χτυπούσε
τρελλά πίσω από το στενό κορσάζ. Σε λίγο θα πέταγα απέναντι τις ατσάλινες
μπαλένες μου. Το ρολόι μου με ειδοποίησε πως εκείνος βρισκόταν μόλις ένα
μέτρο μακριά μου. Έβγαλα το κράνος μου και κατέβηκα από τη μηχανή. Τα
μάγουλά μου είχαν ανάψει. Αυτό που πάντα είναι και θα είναι στη μόδα, είναι
ο έρωτας.
Κυριακή Ματσακίδου, ηθοποιός
H αλήθεια είναι πως ήδη αισθάνομαι σα να ζω μέσα σε ταινία επιστημονικής
φαντασίας. Και δεν κρύβω πως φοβάμαι αυτό που έρχεται. Ωστόσο, πιστεύων
στην πόλη, στους ανθρώπους και στο μέλλον της. Υπάρχουν ομάδες που
πειραματίζονται πάνω στα νέα δεδομένα. Για να μιλήσω για το χώρο μου, το
θέατρο, υπάρχουν άνθρωποι με οράματα. Όπως υπάρχουν και προβλήματα, με
μεγαλύτερο, τις συνθήκες εκείνες που σπρώχνουν τους ανθρώπους της πόλης
στην Αθήνα. Ας ελπίσουμε πως αυτό στο μέλλον θα αλλάξει, πως η Θεσσαλονίκη
θα σταματήσει να καίει τα χαρτιά τη, που θα πάψει να είναι η πόλη που
δημιουργεί σε κάποιους ρομαντική διάθεση και φροντίζουν να το δηλώνουν
παντού, αλλά που ποτέ δεν έμειναν εδώ πάνω από μια βδομάδα.
Δεν μπορώ να φανταστώ το θέατρο τον 21ο αιώνα, αλλά μπορώ να φανταστώ τον
εαυτό μου. Θα ήμουν δυστυχώς αν η τρέλλα κι η γλύκα του να δουλεύεις με μια
ομάδα, υπέκυπτε σε αυτό που κάποιοι ονομάζουν επαγγελματισμό.
Σωκράτης Νίκογλου, φωτογράφος
Σήμερα, σε σχέση με τη δεκαετία του ?80 πτώση στην πόλη. Και αυτό είναι
γενικό παράπονο. Οι άνθρωποι που τότε έκαναν πράγματα εδώ, που είχαν
προτάσεις και ιδέες, κατέβηκαν στην Αθήνα γιατί η ίδια η πόλη τους έσπρωξε.
H νέα τάση πάντως θέλει τους ανθρώπους της Θεσσαλονίκης συγκεντρωμένους
ξανά εδώ. Και από αυτούς θα παραχθούν νέες ιδέες.
Μου είναι αδύνατο να ρισκάρω πρόβλεψη για τον 21ο αιώνα. Τα πράγματα
αλλάζουν χρόνο με το χρόνο και μου είναι αδύνατο να φανταστώ την πόλη 20
χρόνια μετά.
Γιώργος Παντελίδης, μουσικός - παραγωγός
Βιάζομαι για το μέλλον γιατί το βλέπω να έρχεται όμορφο. Δεν πιστεύω ότι θα
γίνουν εντυπωσιακές αλλαγές από την μια μέρα στην άλλη, αλλά σιγά - σιγά
που ούτε θα το καταλαβαίνουμε. Αυτοί που αλλάζουν είναι οι άνθρωποι.
Εμφανισιακά τουλάχιστον είναι ήδη περισσότερο ωραίοι απ? ότι στο παρελθόν.
H μουσική που κάνω είναι άμεσα συνδεδεμένη με την τεχνολογία και βρίσκω ότι
έχει μέλλον. Οι αλλαγές που ήρθαν και οι άλλες που θά? ρθουν, θα περάσουν
στη δουλειά μου. Όπως περνάει αυτό που ζω σήμερα.
Χρήστος Σαββίδης, γραφίστας
Τα σημάδια των νέων καιρών φάνηκαν. Κατ? αρχήν έχει πεθάνει το κέντρο που
κάποτε συγκέντρωνε τάσεις και παρέες. Τα πράγματα απλώνονται στις συνοικίες
και πολλές από αυτές γεμίζουν βίλες, αλλά ούτε και αυτές τις βλέπω να
επιβιώνουν τουλάχιστον οικονομικά. Οι δυνατοί θα καταπιούν τους αδύνατους.
Το ίδιο θα συμβεί και στα γραφιστικά. Υπάρχει ήδη ένας συγκεντρωτισμός και
παράλληλα ένας κορεσμός στο δημιουργικό.
Έχω αρχίσει ήδη να περνώ κάποιες τρελλές παραγγελίες, που ούτε θα μπορούσα
να τις φανταστώ 10 χρόνια πριν. Ήρθαν πριν λίγο καιρό κάποιοι που εστηναν
εταιρία για διανομή κατ? οίκον, προφυλακτικών... Ποιος ξέρει μετά από 10-15
χρόνια τι θ? ακούσω... Αλλά δεν φοβάμαι το μέλλον, ούτε πιστεύω ότι τα
πράγματα θα αλλάξουν δραματικά. Και βέβαια η δουλειά μου με τους νέους
τρόπους παραγωγής, έχει μέλλον.
Θέλω στον 21ο αιώνα να περπατώ άνετα στους δρόμους τα βράδια και δεν θέλω
να βλέπω τα 10-20 γνωστά πρόσωπα που κυκλοφορούν σήμερα στα ίδια και στα
ίδια μέρη. Ένα πάντως είναι σίγουρο: ότι στον 21ο αιώνα η λυσσασμένη
γειτόνισσα του απέναντι διαμερίσματος, θα είναι γριά πια...
Vj Sergios, παραγωγός μουσικών βίντεο
H Θεσσαλονίκη εξελίσσεται σε μια από τις μεγάλες και πιο σύγχρονες
μητροπόλεις της Ευρώπης και γίνετ―αι η πρωτεύουσα του πολιτισμού! Εγώ βλέπω
τα πράγματα πολύ αισιόδοξα. H πόλη μας αποκτάει το δικό της ξεχωριστό
πρόσωπο και η μουσική της σκηνή δημιουργεί μια σχολή που επηρεάζει
καλλιτέχνες σ? όλη την Ευρώπη!...
Νίκος Στεφανίδης, ιδιοκτήτης του Μύλου
Το μέλλον της πόλης είναι άμεσα συνδεδεμένο με την αποκέντρωση. Και δεν
εννοώ τη διοικητική απκέντρωση, τη μεταφορά υπουργείων και υπηρεσιών αλλά
τη λήψη αποφάσεων και την εκτέλεσή τους από τους ίδιους τους ανθρώπους της.
Θέλω να μπορεί η περιφέρεια να ετοιμάζει τα πλάνα της και η ίδια να τα
εκτελεί. Να υπάρχει δηλαδή μια αυτοτέλεια. O τρόπος διοίκησης όμως στην
Ελλάδα, αν και από δω ξεκίνησαν έννοιες όπως πόλη και κράτος, είναι
αναχρονιστικός.
H Θεσσαλονίκη δεν αναπτύχθηκε όσο μπορούσε ή όσο έπρεπε. Δεν ακολούθησε,
εξαιτίας αυτού του αναχρονιστικού τρόπου διοίκησης, τις επιταγές της
εποχής.
Σήμερα πια όταν μιλάμε για βαριά βιομηχανία, εννοούμε τη βιομηχανία του
θεάματος και ότι αυτή περιλαμβάνει: μέσα μαζικής ενημέρωσης, διαφήμιση,
διάφορες παραγωγές. Αυτός ο ανερχόμενος κλάδος μπορεί να εξελίξει όλα τα
επαγγέλματα και να τονώσει τη ζωή σε πόλεις που έχασαν μέχρι και την
τελευταία τους βιοτεχνία.
Το κράτος, παρόλο που θα μπορούσε να προβλέψει την αποκέντρωση των
ηλεκτρονικών μέσων και να δώσει πνοή στην περιφέρεια, δεν το έκανε.
Αυτό πληρώνει σήμερα η Θεσσαλονίκη αλλά και άλλες πόλεις και μόνο αν
αλλάξει αυτό θα υπάρξει η ανάπτυξη που όλοι επιθυμούμε και ονειρευόμαστε.
Θωμάς Τζήρος, πληροφορικός
Θεσσαλονίκη στο μέλλον. Τη βλέπω να ακολουθεί τα χνάρια της Αθήνας. Τα
σημάδια των νέων καιρών. Μεγάλωσα εδώ και βλέπω αυτό το ανθρώπινο στοιχείο
της πόλης να εξανεμίζεται. Παλιά κυκλοφορούσες στους δρόμους και στα μπαρς
και τους ήξερες όλους. Τώρα κάνεις κλάμπινγκ και τους κοιτάς όλους από
μακριά. Πολύ φοβάμαι ότι θα τους κοιτάζεις από ακόμη πιο μακριά.
Όσο για τη δουλειά μου που υποτίθεται ότι έχει μέλλον; Σκούρα τα πράγματα.
H πόλη δεν δίνει ευκαιρίες, τα κέντρα των αποφάσεων είναι αλλού, αλλά ούτως
ή άλλως στην Ελλάδα, στο χώρο της πληροφορικής δεν υπάρχει έρευνα γιατί δεν
υπάρχει ντόπια παραγωγή τεχνολογίας. Οι εταιρίες προσπαθούν να πουληθούν σε
άλλες μεγαλύτερες εταιρίες και νομίζω πως σύντομα θα καταλήξουμε να
δουλεύουμε όλοι για δυο τρεις ανθρώπους. Όπως και νάχει, δεν θέλω να
σκέφτομαι τον 21ο αιώνα. Προτιμώ να ζω το σήμερα...
Θεσσαλονίκη 2010
Πήραμε το μαγνητοφωνάκι μας, το βαφτίσαμε κάμερα και βγήκαμε βόλτα να
φωτογραφίσουμε μαζί με τους πιτσιρικάδες του σήμερα τη Θεσσαλονίκη του
αύριο.
του Νίκου Βερβερίδη
Διέσχιζε τη βιαστική τη Βογατσικού. Μαύρες σγουρές ατιμέλητες μπούκλες,
επιμελώς ατιμέλητο ντύσιμο και μάτια που μόλις θά? χαν ανοίξει, μαρτυρούσαν
τι παίχθηκε χθες το βράδυ. O προορισμός ήταν φανερός: ένας καφές για να
συνέλθουμε.
Δεν φάνηκε να της καλοφαίνεται ότι ήταν η πρώτη που μας έλαχε για να
ξεκινήσουμε τη ?φωτογράφιση? του 2010. H έκφρασή της έμοιαζε να λέει, ?τι
φταίω μες στο καταμεσήμερο?.
- Λουκία ετών 19: ?λοιπόν η Θεσσαλονίκη το 2010 θα πρέπει να είναι μια
πράσιη πόλη. Μια πόλη που θα ζει και θα κινείται οικολογικά. Υγιεινές
τροφές και τραμ. Παζάρια με οικολογικές τροφές και πεζοδρόμηση όλου του
ιστορικού κέντρου από την παραλία στην Εγνατία και από την Αγγελάκη στη
Δωδεκανήσου. Και βέβαια σε όλους τους πεζόδρομους θα φυτευθούν δέντρα. Μια
μικρή ζούγκλα θα είναι η πόλη. Κι επιτέλους θα? χουν φιλοτιμηθεί να
λειτουργήσουν το βιολογικό καθαρισμό. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου,
κάθε χρόνο έτοιμος είναι αλλά ο Θερμαϊκός μοιάζει με το WC της πόλης?.
Βλέποντάς την πιο κεφάτη ή μάλλον ξύπνια πια, της ζητήσαμε να μας
φωτογραφίσει τους ανθρώπους της πόλης το 2010.
?Α, αυτοί (λες και πρόκειται για διαστημανθρώπους ή για άλλους από εμάς)
δεν προβλέπεται νά? ναι ιδιαίτερα ευτυχισμένοι. Πάντα τα ίδια. Ανεργία,
κυκλοφοριακό, πάρκινγκ...?
Πήραμε την παραλιακή και συναντήσαμε έναν τρομερό πιτσιρικά. Το Θέμη.
Σκέιτμπορντ, πλην σκισμένο, ψυχεδελικό μπλουζάκι σε κιτρινοπορτοκαλί φόντο,
μιλούσε κουνώντας διαρκώς με το ένα πόδι το σκέιτ και πατώντας το απότομα,
πότε το πετούσε στ ένα του χέρι, πότε στο άλλο. Το πραγματικό σόου όμως
ξεκίνησε όταν άρχισε να μας περιγράφει το 2010.
?Βλέπω διαστημόπλοια. Τσουπ, τι κάνουμε το Σαββατοκύριακο; Αντί να
πηγαίνουμε στην Περαία, που θα έχει πολύ κόσμο, θα σταματάμε στο αεροδρόμιο
και θα πεταγόμαστε στο διάστημα βολτίτσα. Φαντάζεσαι το αεροδρόμιο πίτα στα
διαδτημόπλοια; Γούστο, ε; Και μάλιστα θα ζητησ να κατασκευασθεί ειδικός
δρόμος για να πηγαίνουμε με τα σκέιτς?.
Ανηφορίζοντας την Παύλου Μελά φτάσαμε στα Ηλύσια. Απίστευτο μέρος. Χιλιάδες
μικρά και μεγάλα φωτάκια πιτσιρικάδες να τρέχουν από μηχανή σε μηχανήσαν
υπνωτισμένοι και από παντού ν? ακούγονται ψιλοί ηλεκτρονικοί ήχοι. Μέχρι να
βρούμε έναν πιτσιρικά να καταδεχτεί να μας μιλήσει ιδρώσαμε. Ήταν όλοι
απασχολημένοι με το να κυνηγάνε διαστημόπλοια, να κάνουν κόντρες με
ηλεκτρονικά αυτοκίνητα SEGA ή να βάζουν καλαθιές με τον ηλεκτρονικό τους
Μάτζικ Τζόνσον. O Βασιλάκης μας μίλησε για μια Θεσσαλονίκη που δεν θά? χει
λύσει κανένα από τα σημερινά της προβλήματα και θα έχουν συσσωρευτεί πολλά
περισσότερα. Ήταν σίγουρος ότι η νύφη του Θερμαϊκού δεν θα ξεφύγει από την
τύχη της Αθήνας. Υπερπληθυσμός, οικοδομική αναρχία, βρωμιά, κυκλοφοριακό,
έλλειψη πράσινου, αλητεία, χάπια, smart drugs το μέλλον.
Ανηφορίσαμε προς το Ναυαρίνο για να βγούμε στην Εγνατία. Από εκεί πήραμε το
λεωφορείο γα τις δυτικές συνοικίες. Wild west εντελώς. Το σκηνικό άλλαξε.
Πάπιες με κομμένες ποδιές, μπουφάν φλάιτ γυρισμένη στην πορτοκαλί μεριά και
από κάτω μαύρα χοντροκομμένα παπούτσια. Κουρέματα τρελλά με ουρές και
χαίτες. Δεκαπεντάχρονες με περίεργα χτενίσματα, κόκκινα νύχια, πρόσωπα με
δυόμισι κιλά σοβά το καθένα, τσιγάρο στο χέρι και φραπεδιά. Και ήταν ακόμη
μεσημέρι.
O Κώστας και ο Σάββας μας είπαν για ιπτάμενα αυτοκίνητα και κίνηση σε
μαγνωητικά πεδία, για τους Θεσσαλονικείς που θα κυκλοφορούν γυμνοί στο
δρόμο και το μόνο που θ? αλλάζει στην εμφάνισή τους το χειμώνα θά? ναι το
ειδικά προσαρμοσμένο αερόθερμο. Αντί για γυράδικα ηπόλη θάχει φαστ φουντ
που θα λέγονται χαπάδικα και θα πουλάνε παντός είδους χάπια. Για το άγχος,
την υπερένταση, τον ύπνο, τη μόλυνση, την πείνα, τα νεύρα, το ταξίδι, το
γήπεδο κτλ. H Θεσσαλονίκη θ? αδελφοποιηθεί με τον πλανήτη APH και τα παιδιά
δεν θα χρειάζεται να πηγαίνουν σχολείο. Θα κάνουν μάθημα με δάσκαλο το
κομπιούτερ στο σπίτι. Και βέβαια η ΠΑΟΚάρα θα πάρει πρωτάθλημα!
Εκατό μέτρα μακριά, έξω από το Νώντα, πετύχαμε δυο πιτσιρικάδες να
μασουλάνε τους γύρους τους πάνω στα παπιά τους. Κομμένες ποδιές, νικελένιες
εξατμίσεις, μαυρισμένα φανάρια, πειραγμένα πιστόνια και πάει λέγοντας. O
Λάμπρος και ο Παναγιώτης, αφού ζήτησαν και πήραν τα διαπιστευτήριά μας (τι
θέλετε, ποιοι είστε, η ομάδας σας κτλ.), ανταποκρίθηκαν.
?Η Θεσσαλονίκη του 2010 θα είναι μια τεράστια τσιμεντούπολη χωρίς ίχνος
πρασίνου και με δρόμους πλάτους αρκετών χιλιομέτρων για να χωράνε τα άπειρα
αυτοκίνητα. Βέβαια η πόλη θά? χει αλλάξει εντελώς μορφή μετά τις
καταστροφές του τρίτου παγκοσμίου πολέμου!?
Χωρίς να κινηθούν από τη θέση τους και χωρίς καμμιά έκπληξη ή ενδιαφέρον
που τις πλησιάσαμε αρχίσανε τη φωτογράφιση της πόλης του 2010 σαν να μας
ήξεραν από χρόνια ή κατάλαβαν τι άνθρωποι είμαστε. H Γεωργία, η Αννα και η
Ειρήνη το 2010 θα ζούνε σε μια πόλη με ουρανοξύστες. Τα σπίτια τους θα
είναι γεμάτα από ηλεκτρονικές συκσκευές, την υπηρέτρια θα την αγοράζουν από
το σούπερμάρκετ γιατί θα πρόκειται για ρομπότ. Τ? αυτοκίνητα θα πετάνε κι
ενώ θα είναι μικρότερα από τα σημερινά, θα χωράνε περισσότερο κόσμο. Δεν θα
υπάρχουν καθόλου δέντρα, η πόλ θα είναι γεμάτη από εγκληματίες και στους
δρόμους θα κυκλοφορείς με φιάλες οξυγόνου λόγω της μόλυνσης. Το
Σαββατοκύριακο θα γίνονται εκδρομές στο διάστημα ενώ υπάρχει παγκόσμια
κυβέρνηση από κομπιούτερ. Αυτή η κυβέρνηση θα λύσει και το Σκοπιανό!?._Ν.Β.
Πάντα έτσι δεν γινόταν μήπως;
Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου 2020...
H σελίδα φαξ που έφτασε στο γραφείο, είχε ακόμη το ?αρχαίο? λογότυπο με τον
ήλιο στο επάνω μέρος. ?Είναι Δελτίο Τύπου με τις προγραμματικές δηλώσεις
του πρωθυπουργού? με πληροφορεί η γραμματέας και απορεί: ?είναι δυνατό, στα
20?ς να στέλνουν ακόμη με φαξ τα δελτία τύπου τους;? Καλά που το είχαμε στο
γραφείο, σκέφτομαι, και παίρνω να το διαβάσω: ?ο χώρος της βόρειας Ελλάδας
αποκτά όλο και πιο δυναμική παρουσία στις οικονομικές εξελίξεις της χώρας,
αλλά και γενικότερα των Βαλκανίων?, λέει ο πρωθυπουργός στο λόγο του και
συνεχίζει: ?στην προοπτική αυτή, η κυβέρνηση προωθεί τη δημιουργία
σημαντικότατων δικτύων (οδικοί άξονες, έργα υποδομής, ενεργειακά και άλλα
που ήδη έχουν αρχίσει να μετασχηματίζουν την οικονομική και κοινωνική ζωή
στη βόρεια Ελλάδα?.
Το φαξόχαρτο με την ομιλία του ?ηγέτη? περνά στο σκάνερ για να καταχωρηθεί
μαζί με τα προηγούμενα. Όχι ότι αξίζει παραπάνω από το βάρος του σαν χαρτί,
αλλά να, ας μένει εκεί στο αρχείο.
Έξω η κίνηση είναι εκνευριστικά έντονη. O αυτοκινητόδρομος από το
αεροδρόμιο ?Μακεδονία ΙΙ?, χάρβαλο εδώ και μήνες, καλωπίστηκε την τελευταία
στιγμή για να περάσει η παράτα των ?επισήμων? σήμερα. Χθες το βράδυ, αν
περνούσες, έβλεπες ακόμη εργάτες της ΔΕΚΕ να δουλεύουν κάτω από το φως τον
προβολέων. Πάλι καλά, με την ευκαιρία έβαψαν και τους δρόμους του κέντρου.
Πάντα έτσι δεν γινότανε μήπως;
Μποτιλιάρισμα στη Νέα Εγνατία, παρότι για τις μέρες της έκθεσης πρόλαβαν να
κλείσουν τα χαλάσματα για τη γραμμή του Μετρό. Αχ αυτό το Μετρό... 40
χρόνια το παιδεύουν κι ακόμη να γίνει. Τουλάχιστον να είχε φτιαχτεί το
τραμ, αλλά και πάλι όταν αποφασίστηκε το έργο (15 χρόνια πέρασαν κιόλας...)
είχε ήδη κριθεί ξεπερασμένο για τις ανάγκες της πόλης. Βάλε κι άλλα 10 για
να πετύχει το μαγείρεμα του νέου σχεδίου Μετρό (το πρώτο, αν θυμάμαι καλά
προέβλεπε μόνο μια γραμμή) κι έτσι φτάσαμε εδώ και 5 χρόνια να συζούμε με
τα χαλάσματα. Ασε που η περιφερειακή έχει φρακάρει, τι να σου κάνουν 3
λωρίδες για κάθε κατεύθυνση, εν έτει 2020; Και είναι και η υποθαλάσσια στην
παραλία, το μονοπάτι του τρόμου και της συμφοράς: 12 χρόνια κλείνει φέτος,
12 χρόνια ταλαιπωρίας: τη μια πέφτουν τα φώτα, την άλλη χαλάει ο
εξαερισμός, την τρίτη πλημμυρίζει. ?Φάγανε? κι εκεί, γενεές και γενεές
εργολάβων... Και αν γίνει καμιά καραμπόλα, τότε δρόμος διαφυγής δεν
υπάρχει, οπότε πάρτε κι ένα μποτιλιάρισμα για τις επόμενες δύο ώρες.
Πάντα έτσι δεν γινόταν μήπως;
Οι παλιοί παρομοίαζαν την Ελλάδα (τότε στα μέσα με τέλη του προηγούμενου
αιώνα), με το γιοφύρι της Αρτας. Όλο το δουλεύανε και ποτέ δεν τελείωνε. Κι
όταν τέλειωσε τελικά, άρχισε να φτιάχνεται η Εγνατία Οδός. Κι επειδή ακόμη
δεν τέλειωσε κι αυτή, όταν ένα έργο πάει στραβά (που πάντα πάει...) το
παρομοιάζουμε μ? αυτή: ?σαν την Εγνατία οδό το Μετρό?, ?Εγνατία, τα έργα
στο λιμάνι? και πάει λέγοντας. Τώρα θα μας πουν ότι Εγνατία θα ολοκληρωθεί
στα επόμενα δύο χρόνια. Να τους πιστέψουμε; Νέοι είμασταν και γεράσαμε μαζί
της. Όταν ανοίξανε το τούνελ στο Μέτσοβο έλεγαν ότι ?ενώνεται η Ευρώπη με
την Ασία μέχρι το 1990?. Αργότερα υπόσχονταν να ενώσουν τις δύο ηπείρους
μετά το 2000. Μετά είπαν για το 2010 κι έτσι φτάσαμε στο σήμερα κι ακόμη
από τα Γιάννενα μέχρι την Ηγουμενίτσα και από το Πόρτο Λάγος μέχρι την
Αλεξανδρούπολη, πας από το παλιό - καλό μονοπάτι της εθνικής. Και τι να την
κάνει πλέον η Ευρώπη την Εγνατία; Οι Σέρβοι την έφτιαξαν τη δική τους
(αμέσως μετά τον εμφύλιο), το ίδιο και οι Βούλγαροι. Μας πρόλαβαν οι
ευτελείς μας γείτονες για άλλη μια φορά. Πάντα έτσι δεν γινόταν μήπως;
Μποτιλιαρισμένος, περιμένω τις Μερσέντες να περάσουν με το πρωθυπουργικό
ζεύγος, την ?αυλή? και τους ?φίλους?. Ακόμη κλείνουν τους δρόμους σαν να
πρόκειται να χτυπήσει η ?17 Νοέμβρη?. Λες και τους έχει ανάγκη περισσότερο
από τον κόμβο της στο ?δίκτυο?. O ουρανός είναι θαμπός, γκριζωπός. Δεν
άντεξαν, έφεραν και στη Θεσσαλονίκη το νέφος, ενώ προσπαθούν να το διώξουν
ακόμη από την Αθήνα. Και τώρα μας λένε να αγοράσουμε ηλεκτρικό αυτοκίνητο,
μήπως και δεν είναι οι ίδιοι που το επιβαρύνουν με ειδικό φόρο κατανάλωσης
-?είναι φτηνότερα?, διατείνονται - και με 100% ακριβότερα τέλη κυκλοφορίας
από τα συμβατικά, γιατί λέει, ?δεν μπορούμε να ακριβήνουμε το ρεύμα?. Και
στο Λουξεμβούργο, το δικαστήριο εκκρεμεί , η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που
κινείται με βενζίνη μέσα στην πόλη. Και η Θεσσαλονίκη είναι η μοναδική πόλη
στην Ευρώπη με κλειστό κέντρο - κλειστό ακόμη και στα ηλιακά πειραματικά
μοντέλα που - μόνο του - εξελίσει το Πολυτεχνείο του ΑΠΘ.
Πάντα έτσι δεν γινόταν μήπως;
Στο γραφείο, μετά από μια multimedia ματιά στις ειδήσεις στο ?δίκτυο?,
είναι ώρα να σπηκάρω το κείμενο για τα 50χρονα των ?Τροχών? στον
επεξεργαστή φωνής. H κατάντια της - πρώην - Διεθνούς Έκθεσης, η φαντεζί
παρέλαση της κυβερνητικής αποστολής, το νέφος, το θαμμένο Μετρό, η γείτονας
Μακεντόνια, τα γιοφύρια της Εγνατίας, ο ξεπεσμός (ή ξιπασμός;) της πρώην
πολιτιστικής πρωτεύουσας (θυμάστε τις φανφάρες τότε, οι μεγαλύτεροι;),
φέρνουν στο μυαλό ένα πισωγύρισμα στα χρόνια, ως δράμα κινηματογραφικού
τύπου. Ξαφνικά ένα φλας φρενάρει τη σκέψη... O λόγος του πρωθυπουργού, του
εκάστοτε πρωθυπουργού... Δίνω εντολή στον PCMac να ανατρέξει: ?Λόγοι
Πρωθυπουργού?... Κατεβάζει ένα μενού από το 1990 μέχρι σήμερα. Ζητώ read on
και στην οθόνη μου ?τρέχουν? όλες οι ομιλίες των πρωθυπουργών της χώρας, σε
κωδικοποιημένο βίντεο και φωνή στέρεο. Page up στην οθόνη, στο φαξ που
έλαβα προηγουμένως με τη φετεινή ομιλία του πρωθυπουργού. Την ηχογραφώ: ?ο
χώρος της βόρειας Ελλάδας... κλπ, κλπ?. Ζητώ combine στις ομιλίες των
προηγούμενων 30 χρόνων και ως δια μαγείας, το φετεινό κείμενο έρχεται και
?καθεται? ακριβώς σε αντίστοιχη ομιλία, του 1995...
Χάρη σ? ένα multimedia καραόκε, καταλαβαίνω για άλλη μια φορά πως όσο κι αν
άλλαξαν τα πρόσωπα, τα κόμματα, οι κυβερνήσεις, ο κόσμος, εμείς, τα λόγια
των πατέρων του έθνους μας είναι απελπιστικά ίδια εδώ και 30 χρόνια. Όσο
για τα έργα και τις ημέρες τους, αυτά μας ταλαιπωρούν ακόμη.
Πάντα έτσι δεν γινόταν μήπως;
Ακης Τεμπερίδης